Những năm gần đây, nếu ghé thăm bất kỳ công trường xây dựng nào, bạn sẽ dễ bắt gặp một thực tế đáng suy nghĩ: máy móc hoạt động liên tục, nhưng nhân công thì ngày một ít đi. Tình trạng khan hiếm lao động đang trở thành vấn đề nan giải của ngành xây dựng Việt Nam, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và chi phí công trình.
1. Vì sao công trường thiếu lao động?
Lao động trẻ “ngại” vào công trường
Thế hệ lao động mới có xu hướng tìm việc nhẹ nhàng, môi trường mát mẻ, thời gian linh hoạt. Trong khi đó, công việc xây dựng thường nặng nhọc, làm việc ngoài trời, và yêu cầu thể lực cao.
Di cư lao động sang các ngành khác
Nhiều lao động tay nghề đã rời công trường để chuyển sang các ngành công nghiệp, dịch vụ hoặc xuất khẩu lao động vì thu nhập ổn định hơn, môi trường làm việc an toàn hơn.
Ảnh hưởng từ biến động kinh tế – xã hội
Dịch bệnh, biến động giá vật liệu, hay chậm thanh toán từ chủ đầu tư cũng khiến nhiều công trình tạm dừng hoặc thu hẹp quy mô, dẫn đến việc lao động rời bỏ nghề.
2. Hệ quả của việc thiếu nhân công
Tiến độ bị kéo dài: Công trình hoàn thành chậm, gây thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng uy tín nhà thầu.
Chi phí đội lên: Phải trả lương cao hơn để giữ chân thợ hoặc thuê lao động thời vụ với mức giá đắt đỏ.
Chất lượng thi công giảm: Khi thiếu thợ lành nghề, việc bàn giao đúng tiêu chuẩn trở nên khó khăn hơn.
3. Giải pháp trước mắt và lâu dài
Ứng dụng máy móc tự động hóa
Việc đầu tư vào các thiết bị như máy bẻ đai sắt tự động, máy cắt và uốn sắt tự động, máy đan lưới B40… giúp thay thế được từ 3–5 nhân công, giảm phụ thuộc vào lao động phổ thông.
Đào tạo & giữ chân thợ tay nghề cao
Doanh nghiệp cần có chính sách đào tạo, lương thưởng và phúc lợi hấp dẫn để giữ chân đội ngũ thợ lành nghề, nguồn nhân lực khó thay thế.
Nâng cao hình ảnh nghề xây dựng
Cần truyền thông mạnh mẽ hơn về cơ hội nghề nghiệp, thu nhập và môi trường làm việc an toàn để thu hút lao động trẻ tham gia.
4. Góc nhìn tương lai
Sự khan hiếm lao động trong xây dựng không chỉ là khó khăn, mà còn là động lực để ngành này chuyển mình mạnh mẽ hơn. Khi máy móc tự động hóa trở thành tiêu chuẩn, công trình sẽ nhanh hơn, an toàn hơn, chi phí tối ưu hơn, mở ra hướng phát triển bền vững cho toàn ngành.
Lời kết:
Khan hiếm lao động tại công trường là thực trạng không thể phủ nhận. Thay vì chỉ trông chờ vào nguồn nhân lực truyền thống, các doanh nghiệp xây dựng cần chủ động ứng dụng công nghệ, cải thiện chính sách nhân sự và nâng tầm hình ảnh nghề. Đây chính là chìa khóa để ngành xây dựng vượt qua thách thức, hướng tới một tương lai hiện đại và hiệu quả.
